بیواکولوژی پسیل زیتونeuphyllura pakistanica (hemiptera: psyllidae) و زنبور پارازیتویید psyllaephagus zdeneki (hymenoptera: encyrtidae) در استان فارس

. نتایج این مطالعه نشان داد که پارامترهای دموگرافی پسیل زیتون تحت تأثیر ارقام مختلف زیتون قرار گرفته است. این موضوع اشاره بر آن دارد که مکانیسم های بیوشیمیایی و مرفولوژیکی در ارتباط با زیتون و پسیل منجر به ظهور استراتژی های مقاومت در زیتون می شود. نتایج نشان داد که کارایی زنبور p. zdeneki بطور غیر مستقیم تحت تأثیر ارقام مختلف زیتون قرار گرفته است. طول دوران قبل از بلوغ زنبور ماده پرورش یافته روی پسیل زیتون روی چهار رقم زیتون از 00/1±96/24 روز (رقم فیشمی) تا 91/0±34/26 روز (رقم شنگه) متغیر بود. طول عمر افراد ماده زنبور از 46/12 تا 97/14 روز در ارقام مختلف متغیر بود. نرخ بقا در افراد ماده تازه ظاهر شده زنبور روی ارقام فیشمی، زرد، شنگه و روغنی زیتون به ترتیب 60/84، 25/82، 71/85 و 12/78 درصد محاسبه شد. بیشترین مقدار نرخ ذاتی و متناهی افزایش جمعیت زنبور (به ترتیب002/0±28/0 و 002/0±32/1) روی رقم شنگه بدست آمد. ترجیح مرحله سنی میزبان در شرایط انتخابی و غیرانتخابی بررسی شد. نتایج نشان داد که p. zdeneki قادر به پارازیته کردن پنج مرحله سنی پورگی میزبان بوده است. در شرایط انتخابی، نسبت پارازیتیسم پوره های سن سوم و چهارم از نظر آماری با بقیه سنین متفاوت بود. کمترین ترجیح میزبانی برای تخمگذاری در سنین اول و دوم مشاهده شد که مربوط به اندازه کوچک بدن آنهاست. اگرچه در رفتار تغذیه از میزبان هیچ تفاوت آماری بین سنین مختلف مشاهده نشد. بر این اساس p. zdeneki با رفتار تغذیه از میزبان منجر به مرگ و میر تعداد بیشتری از میزبان می شود. در بررسی واکنش تابعی وابسته به عمر دو رفتار تخمگذاری و تغذیه مورد توجه قرار گرفت. بر اساس رگرسیون لوجستیک در تمام طول عمر و در هر دو رفتار زنبور واکنش تابعی از نوع دوم بود. بالاترین نرخ حمله در پارازیتیسم و شکار میزبان در زنبورهای 1 تا 5 روزه بدست آمد. زمان دستیابی در هر دو حالت با افزایش عمر زنبور افزایش یافت. توانایی زنبور p. zdeneki در جستجو، تغذیه و پارازیته کردن پسیل زیتون در تمام طول عمر و همچنین نرخ بالای باروری و نرخ ذاتی افزایش جمعیت در مقایسه با میزبان، این زنبور را بعنوان انتخابی مناسب برای کاربرد در برنامه های کنترل بیولوژیک علیه پسیل زیتون می کند. به هرحال مطالعات آزمایشگاهی و صحرایی بیشتری برای بررسی فاکتورهای دیگری (نظیر دما) روی ویژگی های زیستی و رفتاری این زنبور لازم است.